Wielka kariera Jeepa w cywilu – czasy Willys’a

13 kwietnia 1942r. amerykański Departament Rolnictwa (USDA) w labolatorium badawczym maszyn rolniczych w Auburn przeprowadził testy dwóch ćwierćtonówek: GPW oraz Willys MB. Powodem był pomysł, na jaki wpadł Carter Manasco (członek podkomisji nadzorującej przekazywanie i adaptację sprzętu wojskowego do użytku cywilnego), by żołnierzom wracającym do cywila rozdawać samochody z demobilu z przeznaczeniem na działalność rolniczą. Niestety okazało się, że pojazdy waleczne i sprawdzone na wojnie nie były wystarczająco bezpieczne dla cywili. Jakkolwiek pomysł na „wariant pokojowy” wojskowego auta rozbudził emocje i sprawił, że na nowo rozgorzała walka producentów, której stawką, jak się później okazało, była sława i bogactwo. Rozpoczęła się wielka kariera Jeepa w cywilu.

Cywilne Jeepy Willys’a

Modele CJ (Civilian Jeep)

Pod tajemniczą nazwa CJ-1, kryje się pierwszy cywilny model Jeepa. Co ciekawe, długo poddawano w wątpliwość jego istnienia. Najprawdopodobniej jednak pierwszy model pod tą nazwą jeździł już w maju 1944r, a na jego masce widniał napis AGRIJEEP (Jeep rolniczy).

1944 CJ-1 AGRIJEEP

Ze znalezionej dokumentacji wynika, że był to model z serii MB zmodyfikowany poprzez: wprowadzenie otwieranej tylnej ściany, haka holowniczego, dachu typu cywilnego oraz koła zapasowego po stronie pasażera, zamontowano również: reduktor i skrzynię biegów o niższych przełożeniach. (źródło informacji: Jim Allen, Jeep). Dokumenty i zdjęcia modelu CJ-1 zostały znalezione przez Fred’a Coldwell’a i użyczone na potrzeby powstania książki Jim’a Allen’a i tam też odsyłamy zainteresowanych zdjęciem w/w modelu.

CJ-2 – produkowane od końca 1944r do 1949r., początkowo w dwóch seriach: jako modele pilotażowe i standardowe – do produkcji próbnej,

1944-1945_CJ-2

poddawane były wszechstronnym testom w warunkach rolniczych. Z czasem przechodziły kolejne modyfikacje. Standardowo modele CJ-2 posiadały elementy wspólne typu: otwierana ściana tylna, przekładnia 5,38, skrzynia biegów o niższych przełożeniach, dźwignia zmiany biegów T-90 w kolumnie kierownicy, hak holowniczy. Dodatkowo w pojazdach tych montowano: sprężarki powietrzne, świdry ziemne do wiercenia dołów na słupy, kosiarki, opony z bieżnikiem w kształcie litery V (do jazdy po zaoranym polu).

W seryjnej wersji CJ-2 (zwanej później CJ-2A) zmieniono m.in. dziewięcioszczelinowy wojskowy grill, na tradycyjną, wszystkim dobrze znaną, osłonę z charakterystycznymi siedmioma szczelinami. W modelu zastosowano m.in. wzmocnione podwozie, trzystopniową przekładnię Warner Gear T-90, współpracującą z silniejszą skrzynią biegów (Model 18) o przełożeniu terenowym 2,43:1 (dla porównania pojazdy wojskowe miały przełożenie 1,97:1).

1945 Jeep CJ-2A

Ładowność auta wzrosła do 550kg, a siła uciągu wynosiła ponad tonę, podczas gdy model MB dysponował siłą uciągu ok. 870 kg. Montowany pierwotnie w pojazdach MB Slat-Grille silnik Go-Devil doczekał się również modernizacji. W połowie 1946r. otrzymał nowy: wał korbowy, głowicę cylindrów i zębaty napęd wałka rozrządu (dawniej stosowano łańcuchowy).

Jeep CJ-3A wprowadzony na rynek w roku 1949,

1949-1953 Jeep CJ-3A

sprzedawany do 1953r. Nowością dla tego modelu była zamontowana jednoczęściowa przednia szyba wraz z umieszczonym bezpośrednio pod nią otworem wentylacyjnym. Niestety z powodu wojny w Korei produkcja CJ-3A była dość niska.

1950 CJ-4

W roku 1950 powstał model pilotażowy CJ-4 (wersja pojazdu oparta na modelu CJ-3A – wyposażona w górnozaworowy silnik ze zmodyfikowanym przodem nadwozia). Była to próba połączenia czterocylindrowego silnika górnozaworowego z podwoziem pojazdu wojskowego. Z powodu wojny w Korei również produkcja i tego modelu została zahamowana.

1953 JEEP CJ-3B

CJ-3B, zwany High-Hool (z wysoką maską), pojawił się w roku 1953 jako adaptacja modelu CJ-3A. Wyposażony w mocniejszy silnik górnozaworowy na podwoziu Universal, z płaskimi błotnikami zyskiwał całkiem niezłe osiągi. Zwany „The Ugly Duckling” (Brzydkie Kaczątko). Pod szyldem Willys-Overland produkowany zaledwie kilka miesięcy, mimo to przetrwał do roku 1968, zapisując się w kartach historii jako najbardziej żywotny Jeep (ale to już inna historia).

Jeepy rolnicze – Farm Jeep i Jeep Tractor

Wielkie nadzieje wiązano z rolniczą wersją Jeepa. W latach 1951-1953 korzystając z podwozi modeli CJ-3A oraz CJ-3B montowano w pojazdach pakiet rolniczy (tzw. Farm Jeep): podnośnik hydrauliczny, hak holowniczy i regulator obrotów.

Model produkowany w roku 1951 (Jeep Tractor) został pozbawiony wszystkich, zbędnych elementów tj. nie miał przedniej szyby, pozbawiono go świateł i zamontowano w nim tylko jedno siedzenie. Wyposażony został w: regulator obrotów, podnośnik hydrauliczny oraz hak holowniczy.

Jeep kombi

W lipcu 1946r. w firmie Willys-Overland zrodziła się nowa koncepcja, by skonstruować samochód, który byłby połączeniem samochodu ciężarowego z osobowym. I tak oto powstał All-Steel Station Wagone (tzn. kombi całe ze stali) – pierwsze w USA kombi z całkowicie stalowym nadwoziem.

1949 Station Wagon

Wczesne modele Willys Station Wagon miały napęd 4×2. Czterocylindrowy silnik Go-Devil stopniowo zamieniono na jednostkę sześciocylindrową o pojemności 2,42l „Lightning” („Błyskawica”). Nowy silnik montowano w pojazdach od roku 1948. W roku 1949 na rynek wprowadzono modele z napędem 4×4 dostępne wyłącznie z silnikiem Go-Devil. Od roku 1950 wprowadzono mocniejszy sześciocylindrowy silnik, montowany wyłącznie w pojazdach 4×2.

1948-1949 Station Sedan

W roku 1948 zadebiutował kosztowny i luksusowy Station Sedan. Pojazd wyposażony został w sześciocylindrowy silnik i niezwykle komfortowe wnętrze. Cechą rozpoznawczą samochodów była montowana na osłonie chłodnicy dekoracja w kształcie litery T oraz wiklinowe wykończenia płatów poszycia poniżej linii okien. Model produkowany był wyłącznie w latach 1948-1949.

Willys pickup

1948 Pick-up
Źródło zdjęcia: Jim Allen, Jeep

Pick-upy zadebiutowały w roku 1947. Sprzedawane były w wersjach 4×2 (o ładowności pół tony lub tony) i 4×4 (o ładowności 1 tony). Początkowo wyposażone były w silniki czterocylindrowe z trzystopniową skrzynią biegów z dźwignią zmiany biegów w kolumnie kierownicy. Po roku 1951 wersję 4×2 pick-upów wycofano z produkcji.

Jeepster

Ten czteroosobowy kabriolet o niskim zawieszeniu zadebiutował w roku 1948 w odpowiedzi na nowe potrzeby rynku.

1948 Jeepster

Oznaczony kodem VJ z charakterystycznym płaskim „nosem” maski, podobnie jak ćwierćtonówka, był najprawdopodobniej ostatnim z amerykańskich samochodów z bocznymi kurtynami zamiast szyb. Samochód określany był jako: „roadster”, „samochód wycieczkowy”, czy „faeton”. Niestety z powodu małego zainteresowania z produkcji zrezygnowano już w 1950r.

Alcoa Coupé – Jeep eksperymentalny

1948 model pilotażowy Alcoa Coupe
źródło zdjęcia: Jim Allen, Jeep

W odpowiedzi na wysokie ceny stali powstała koncepcja aluminiowego Jeepa. Efektem poszukiwań samochodu opartego na lekkiej konstrukcji było skonstruowanie w roku 1948 dwóch modeli pilotażowych, które nazwano Alcoa Coupé. Niestety projekt, który był wspólnym przedsięwzięciem trzech firm: American Aluminium Company of America (Alcoa), Goodyear Aircraft Corporation oraz Willys-Overland Motors, zarzucono w roku 1951.

W kwietniu 1953 pojawił się nowy rozdział w historii Jeepa. Firma Willys-Overland została wykupiona przez koncern Kaisera. Nastały czasy wielkich zmian i nowości. To już jednak temat na osobny artykuł…

Ciekawostka:

Willys „Ranger” z 1952r. należący do Paula Barryego. Ta adaptacja samochodu Willysa posiada pompę o wydajności 1900l na minutę, zbiornik na wodę o pojemności 570l oraz 45-metrowy wąż nawijany na bęben.
Jim Allen, Jeep

Źródło artykułu: Jim Allen, Jeep, 2002, Wydawnictwo Baran – Suszyński
Źródło zdjęć: Jim Allen, Jeep, 2002; http://www.film.queensu.ca/cj3b/Poster.html